GMINA ŁOSOSINA DOLNA
Urząd Gminy
33-314 Łososina Dolna
tel. (0-18) 444-80-02 begin_of_the_skype_highlighting (0-18) 444-80-02 end_of_the_skype_highlighting, fax (0-18) 444-80-02
e-mail:
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.
Internet: www.lososina.pl
Obszar: 84,3 km kw., ludność 9,8 tys. osób, 19 wsi: Łososina Dolna, Bialowoda, Bilsko, Łęki, Łyczanka, Michalczowa, Rąbkowa, Rojówka, Skrzętla, Stańkowa, Świdnik, Tabaszowa, Tęgoborze, Witowice Dolne, Witowice Górne, Wronowice, Zawadka, Znamirowice, Zbikowice.
W gminie Łososina Dolna, zwłaszcza na obrzeżach Jeziora Rożnowskiego, podczas wakacji nie brakuje letników wystawiających do słońca półnagie ciała. Przyciągają turystów miejsca na polu namiotowym w Tabaszowej, wyposażonym w małą gastronomię, w pobliżu plaży i strzeżonego kąpieliska. Roi się zwykle od młodzieży w centrum sportów wodnych w Znamirowicach.
Wczasowiczom służy Hotel "Litwiński" z pokojami o wysokim standardzie oraz przytulny motel z restauracją "Mirand", znajdujący ę w centrum Tęgoborzy przy drodze krajowej Kraków - Nowy Sącz.
Okoliczny teren jest pagórkowaty, w niektórych rejonach wręcz górzysty. Najwyższe wzniesienie Jaworz (921 m,npm.) osiągalne dla wędrowców niebieskim szlakiem turystycznym z Rożnowa. Drugi, malowniczy szlak (zielony) wiedzie z Tęgoborzy do Chomranic.
Warte odwiedzenia są następujące miejsca widokowe: Just, Jodłowiec (z ośrodkiem lotniczym "Orlik"), Chełm, Bialowoda, Rozdziele, Rachów, Cisowiec.
Na terenie gminy znajduje się rezerwat Białowodzka Góra naturalny zespół buczyny karpackiej i dąbrowy z roślinnością skalną. Bodaj najbardziej znanym miejscem w gminie jest góra Just, rorsowana przez sapiące samochody. Znajduje się tu drewniana świątynia pw. Św. Justa, wzniesiona na przełomie XVII i XVIII wieku.
Z Justu można oglądać piękną panoramę Doliny Dunajca pokrytą kolorową mozaiką sadów owocowych. Nad kotliną tęgoborską dominuje wysoki kościół wybudowany w latach sześćdziesiątych.
W samej Łososinie (dawna nazwa Jakubkowice) zwracał do niedawna uwagę drewniany kościółek o barokowej architekturze z XVIII w. obecnie przenoszony do Sądeckiego Parku Etnograficznego w Nowym Sączu. Świątynia znajdzie w skansenie opiekę konserwatorską i będzie jednym z jego najcenniejszych eksponatów.
Kultura i sport
Trudno sobie wyobrazić jakąkolwiek imprezę kulturalną w gminie bez orkiestr dętych - łososińskiej i tęgoborskiej. Ta pierwsza z długoletnią tradycją (powstała w 1928), ta druga - istniejąca od ponad 20 lat.
Regionalny Zespół "Jakubkowianie" działający przy Urzędzie Gminy w Ło-sosinie Dolnej powstał z inicjatywy i entuzjazmu niewielkiej grupy osób - miłośników kultywowania rodzimego folkloru, kolędowania, zwyczajów, autentycznych pieśni i tańców regionu lachowskiego. "Jakubkowianie" postanowili ocalić tradycje, zwyczaje i obrzędy, melodie, tańce i przyśpiewki z miejscowości nad Dunajcem, ale już za górą Just. Gmina Łososina Dolna, usytuowana na północ od centrum Lachów Sądeckich, graniczy od zachodu z Lachami Limanowskimi, a od północy z regionem Krakowiaków Wschodnich.
Nazwa zespołu "Jakubkowianie" wywodzi się od nazwy parafii Jakubkowice istniejącej już w XIV wieku, a tworzącej obecnie centrum miejscowości Łososina Dolna. Zaangażowanie i autentyczność członków zespołu poparte pracą instruktorów zaowocowały zdobywaniem najwyższych laurów na przeglądach i festiwalach. W gminie prężnie działają też Koła Gospodyń Wiejskich, w tym najstarsze (ma 50 lat) KGW z Tęgoborzy. Koła uczestniczą w przeglądach, promują gminę na imprezach turystycznych, krajowych i międzynarodowych.
Ponadto na terenie gminy działają liczne chóry i zespoły szkolne oraz trzy kluby sportowe: "Victoria" Witowice Dolne - IV liga, -"Łosoś" Łososina Dolna V liga i "Hart" Tęgoborze A klasa.
Port lotniczy Łososina
Na lotnisku Aeroklubu Podhalańskiego można skorzystać z lotów pasażerskich samolotami sportowymi: okazja dla turystów, którzy piękno regionu mogą zobaczyć z lotu ptaka. Setki uczestników
gromadzą organizowane tu festyny lotnicze m.in. z okazji Święta Kwitnących Sadów. Szeroka publika gremialnie korzysta z możliwości widokowych lotów pasażerskich. Na łososińskim niebie unoszą się szybowce - "puchacze", "bociany" i "kobry". Coraz bliższe urzeczywistnienia są plany utworzenia małego portu lotniczego w Łososinie. Mówi się m.in. o uruchomieniu pasażerskiej komunikacji lotniczej z lotniska w Łososinie Dolnej do Warszawy i innych rejonów kraju, a także w przyszłości poza granice Polski np. na odwiedzane masowo przez sądeczan podczas wakacji włoskie czy chorwackie wybrzeże Adriatyku.
Dla uruchomienia lotniska pasażerskiego niezbędna jest modernizacja lotniska, utwardzenie nawierzchni tzw. geowłókniną, remont wieży kontrolnej i urządzenie hali odpraw. Potrzebne są nowe przyrządy nawigacyjne i oświetlenie płyty. Lotnisko z uwagi na ograniczony pas startowy (długości ok. 1 km) zdolne byłoby przyjąć samoloty lekkie, o wadze do sześciu ton.
Sadownicze Eldorado
Powodem do chluby tutejszego rolnictwa są nowoczesne sady (łącznie 1 tys. ha), zwłaszcza w Tęgoborzy, Michalczowej, Łososinie, Bilsku i Wronowicach. Dominują w nich nasadzenia jabłoni, a w przydomowych ponadto grusze i drzewa pestkowe. Sadownicy wycofują stare odmiany (Jonatan, Mcintosh) na preferowane obecnie - Jonagold, Szampion, Golden, Idared. Unowocześniają bazę przechowalniczą, instalują komory chłodnicze, zmieniają technologię uprawy i ochrony sadów. Coraz więcej sadowników przystępuje do systemu IPO (Integrowanej Produkcji Owoców).
Uzupełnieniem typowego sadownictwa gminy jest uprawa krzewów jagodowych i truskawek. Ważną rolę dla rolnictwa gminy i regionu odgrywa Zespoł Szkół Ponadpodstawowych w Tęgoborzy, kształcący zarówno młodzież jak i dorosłych. ZSP jest również bazą dla wszelkiego rodzaju szkoleń, spotkań, seminariów organizowanych przez Ośrodek Doradztwa Rolniczego i inne instytucje. Organizuje się tu szkolenia sadowników. Sadownicy z Łososiny myślą o nowych formach kooperacji, jeżdżą na szkolenia specjalistyczne do Unii Europejskiej.
Tęgoborze
Miejscowość letniskowa na lewym brzegu Jeziora Rożnowskiego, ośrodek sportów wodnych (przystań).
Wieś wymieniano jako parafię w 1325-27. W dobie reformacji jeden
głównych ośrodków arianizmu. Obecny kościół zaprojektował arch. Tadeusz Brzoza. Ponadto znajduje się tu klasycystyczny pałac z XIX w., Szkoła Podstawowa im. mjr. pilota Jerzego Iszkowskiego, znana firma transportowa "Litwiński", hotel "Litwiński". Kilka lat temu oddano tu do użytku nowoczesną oczyszczalnię ścieków wraz z kanalizacją.
Przepowiednia tęgoborska
Wypowiedziana ponoć przez nie zidentyfikowane medium 28 września 1893 podczas seansu spirytystycznego we dworze hrabiego Wieloglowskiego w Tęgoborzy. Dotyczyła przyszłości na najbliższe półwiecze: zapowiadała upadek monarchii habsburskiej i zmartwychwstanie Polski oraz obie wojny światowe.
Medium stwierdziło nawet, że trzy rzeki świata dadzą trzy korony pomazańcowi z Krakowa, co można skojarzyć z wyborem Karola Wojtyły na tron papieski. Przepowiednię po raz pierwszy podał do druku „IKC" 27 marca 1939. Tekst przepowiedni był wystawiony w oknie wystawowym nowosądeckiej księgarni Romana Pisza przy ul. Jagiellońskiej 5 od 11 maja 1939. Trwogę wzbudzała już pierwsza
I dwa lat dziesiątki :_" te pory, że z ziemi ogień nie. świat cały krwią się finie, spełnią się wtedy pieśni Wernyhory...
Gminne atrakcje
- loty widokowe z lotniska Aeroklubu Podhalańskiego w Łososinie Dolnej,
- wycieczki łodziami z Tabaszowej do Znamirowic, możliwość korzystania z kajaków, żaglówek, rowerów wodnych.
- wycieczki statkiem po Jeziorze Rożnowskim,
- wędkowanie,
- boiska sportowe w Łososinie Dolnej, Tęgoborzy, i Witowicach Dolnych.
Wycieczki jednodniowe (samochodowe i nie tylko) z Łososiny Dolnej:
Łososina Dolna - Wronowice - Żbikowice - Stańkowa - pieszo (góra Jaworz);
2. Łososina Dolna - Witowice Górne - Witowice Dolne - Wytrzyszczka (przeprawa promem) - Tropie (kościółek romański św. Świerada);
3. Łososma Dolna - Rąbkowa - Tabaszowa (zabytkowy kościół) - Znamirowice(most Stacha);
4. Łososina Dolna Wronowice - Zbikowice - Ujanowice - Limanowa;
5. Łososina Dolna - Tęgoborze - Dąbrowa - Nowy Sącz.
Wycieczki jednodniowe (samochodowe i nie tylko) z Tęgoborzy:
1. Tęgoborze - Białowoda - (pieszo) - góra Zamczysko - Rozdziele;
2. Tęgoborze - Skrzętla - (pieszo) góra Jaworz;
3. Tęgoborze - Znamirowice - (PTTK "Yacht Club",przystań żeglarska) - Tabaszowa - Rąbkowa - Just (kościółek św. ]usta);
4. Tęgoborze - Świdnik - Jodlowiec.
Szlaki turystyczne
Szlak niebieski:
Rożnów - Ostra Góra - Tabaszowa - Znamirowice - Just - Rojówka - Skrzętla - Jaworz (5,15 godz.)
Szlak żółty:
Marcinkowice - Białowodzka Góra - Zawadka - Rojówka (3 godz.)
Szlak zielony I:
Witowice Górne - Ostra Góra - Rożnów (1,15 godz.)
Szlak zielony II:
Tęgoborze - Białowodzka Góra (1,30 godz.)